Als mensen een ingrijpende medische behandeling ondergaan, staat hun leven als het ware stil. Hartchirurg Ehsan Natour maakt zich sterk voor meer mentale ondersteuning. Hij is de stuwende kracht achter de Stichting Stilgezet.
Het borrelt al lang in zijn hoofd. De Maastrichtse cardio- en vaatchirurg Ehsan Natour wil structureel meer aandacht voor mentale aspecten als een patiënt een stevig medisch traject ingaat. Met de nieuwbakken Stichting Stilgezet, waar hij een stuwende kracht bij is, wordt een grote stap gezet, gelooft hij. Het is hard nodig, vindt de arts, want in de dagelijkse praktijk komt hij het vastlopen van patiënten meer dan eens tegen. „Ik maak het ongelofelijk vaak mee dat patiënten zich alleen voelen met hun angsten na bijvoorbeeld een hartinfarct of een hartoperatie.” Terwijl ze daarvoor nog goed in het leven stonden, zonder zorgen, duikelen ze nu als het ware de diepte in, vertelt hij. Ze worden overmand door emoties. Zijn verdrietig, boos, angstig. „Vragen zich af: overleef ik dit en hoe? Hoe reageren de kinderen, hoe moet het met mijn partner? Je leven staat stil. Wat al deze mensen gemeen hebben – of het nu om iemand met kanker of corona gaat of een hartpatiënt – is dat ze fragiel en kwetsbaar zijn. Ongewild worden ze uit hun comfortzone gehaald, dat wil niemand.”
Terug
Ook na de ingreep of een behandeling komt het oude leven vaak niet terug, ervaart hij. „Herstel stagneert, mensen blijven in hun emoties vastzitten.” Om een weg terug te vinden, is het nodig die emotionele situatie inzichtelijk en meer tastbaar te maken voor (ex)patiënten, hun omgeving en professionals in de zorg, meent hij. Dat denkt zijn stichting te kunnen door breed informatie te delen, zoals ervaringsverhalen, resultaten van wetenschappelijk onderzoek in samenwerking met Health Foundation Limburg en een podcast. Ook wil hij kunstvormen benutten. „Wij willen zo veel mogelijk mensen bereiken, daarom al die verschillende uitingen. Sommigen lezen graag, anderen luisteren. Kunst kan hier een grote rol in spelen.”
Toneelstuk
Zoals een toneelstuk en een muziekcompositie die in feite metafoor zijn voor het verhaal van een patiënt, vertelt de chirurg. „Het is eenzelfde levenscurve. Je begint vrolijk, dan wordt het minder goed en slechter en uiteindelijk kruip je weer omhoog. Een patiëntverhaal kent eenzelfde basis als theatraal drama of een muziekstuk”, legt hij uit. Dat theaterstuk – waarin het echte verhaal van een patiënt wordt uitgebeeld – speelt de Toneelgroep Maastricht. Voor de uitvoering van dit theaterstuk is het internationaal theaterfestival Cultura Nova in Heerlen een beoogde plek, vertelt hij.
Website
Maar er is meer. Er wordt gewerkt aan een boek met daarin informatie en ervaringsverhalen van patiënten. Dat verschijnt volgend jaar, zegt de arts. Donderdag is de website online gegaan waarop ervaringsverhalen staan. In de loop der tijd wordt daarop ook meer informatie gedeeld van professionals, over het theaterstuk, het boek en de podcast. De medisch specialist gelooft dat mensen er steun in vinden. „Het is herkenning, een leidraad. Als je die hebt, vind je ook sneller de weg omhoog.”
Verder kijken
Ehsan Natour studeerde in Duitsland geneeskunde. Hij werkte vervolgens onder meer in het Universitair Medisch Centrum Groningen en doet dat sinds 2016 in Maastricht. Hij wil verder kijken dan de kwaal. „Zonder dat is mijn werk niet bevredigend.” De arts zet alles op alles om (ex)-patiënten een zo goed mogelijke kwaliteit van leven terug te geven. „Mensen leren te accepteren en het leven de moeite waard te laten vinden ondanks beperkingen. Ik neem patiënten en ook de familie graag mee in dat proces.” Hij is gespecialiseerd in aortachirurgie binnen het Maastricht UMC en het Klinikum Aken en was jaren lid van transplantatieteam. „Ik heb veel ervaring opgedaan tussen leven en dood. Het ene hart werd stilgezet en door middel van een transplantatiehart werd een ander leven voortgezet.” Natour wijdt een groot deel van zijn vrije tijd aan de stichting, zegt hij. Een van de bestuursleden is oud-Pinkpopbaas en hartpatiënt Jan Smeets. „Bij hem werd het leven vier keer ‘stilgezet’.”
Genen
Hoewel hij niet zozeer over zichzelf wil praten – „het gaat om de stichting” – vertelt hij dat het oog hebben voor anderen in zijn genen zit. Hij groeide op als Palestijns-Israëlisch staatsburger in een gezin van elf kinderen. „Je leert er voor elkaar te zijn. Ik heb geleerd overzicht te hebben en ontwikkelde een helikopterview. In mijn werk kijk ik niet alleen naar het hart. Buiten de operatiekamer is er meer. Dat is misschien een bepaalde last, maar wel nuttig. Geloof me. Ik kan niet anders.”
21-01-2021 om 19:00 door Hennie Jeuken
